Wintercircus

Baro Architectuur

Details

Gent
2022
B100226
Geert Willemyns
092239734
http://baro-architectuur.be/
https://sogent.be/wintercircus
SUMProject, VK Engineering, No4Mad, Omgeving
Accepté
Description du projet
Het Wintercircus, een uniek gebouw met een rijke geschiedenis, werd volledig in ere hersteld en zelfs geüpgraded. Het ontwerpteam implementeerde er op subtiele wijze het nieuwe programma. Bovendien werden de verschillende programmaonderdelen met diverse en soms zelfs tegenstrijdige eisen op vlak van akoestiek, technieken en draagstructuur, geslaagd naast en boven elkaar geplaatst. Stille ruimtes, zoals vergaderzalen, werden gecombineerd met een concertzaal en een vrij toegankelijke evenementenpiste. Een intensieve daktuin werd geplaatst boven een elegant en open auditorium. De verschillende ruimtes zijn met elkaar verbonden door oude, betonnen hellingen uit de tijd van Mahy, een olifantenhelling uit de circustijd en nieuwe lift- en trappenkernen, die een integrale toegankelijkheid toelaten en publieke en private routes onderscheiden.
Het Wintercircus, ook wel gekend als garage Mahy is een uniek gebouw in hartje Gent. In 2016 werd Baro Architectuur samen met SUMProject aangesteld voor de renovatie van het historisch waardevolle gebouw, dat op dat moment erg vervallen was. De bestaande middenpiste met imposante koepel, moest een publiek, overdekt plein worden, dat overdag voor iedereen toegankelijk is en zich leent tot de organisatie van allerhande activiteiten. De omringende ruimtes bieden onder meer plaats aan flexibele werkplekken, vergaderzalen, een auditorium en retailfuncties.Het café en het restaurant brengen extra leven in de brouwerij en de rooftopbar heeft een prachtig uitzicht over de Gentse skyline. Onder de middenpiste werd een nieuwe, ronde concertzaal gerealiseerd.

Met het grootste respect ging het ontwerpteam aan de slag met het gebouw en haar rijke geschiedenis als stenen circus en garage. Maar ook de staat van gebouw, waarin de architecten het aantroffen bij het begin van hun opdracht, werd gewaarderd. Daarom kozen ze ervoor om ook die fase uit de geschiedenis van het gebouw zichtbaar te laten bij de renovatie. De afbladderende pleisterlagen rond de middenpiste werden gefixeerd en zichtbare bakstenen werden gereinigd. Verder werden nieuwe wanden gecementeerd om aan te sluiten bij die bestaande toestand. Het gebouw mocht er zeker niet te “clean” gaan uitzien, het ruwe karakter en de gelaagdheid van het Wintercircus moest maximaal afleesbaar blijven.
De diverse invullingen alsook het publieke karakter van de middenpiste, zullen sterk verbindend werken. Er wordt een netwerk gecreëerd met inhoud. Startende ondernemers zullen elkaar ontmoeten in deze incubator voor creatieve, kleinschalige, lokale, internationale en toekomstgerichte activiteiten. De nieuwe invullingen zijn naadloos ingepast in het bestaande gebouw en vullen elkaar perfect aan. De verschillende karaktervolle ruimtes laten een flexibele invulling toe en vormen een perfecte omgeving voor werken, leren en ontspannen. Plenaire zitting in het auditorium, break-out in kleinere lokalen, ateliers en fablabs in de voormalige paardenstallingen en verpozing in de concertzaal, op het middenplein, in café, restaurant of rooftopbar. Een congres- of werkplek hoeft nooit meer saai of karakterloos te zijn. Het volledige beglaasde auditorium is in de oksel van één van de betonnen hellingen geschoven, de smeerputten van Garage Mahy behouden hun karakter in het café, de voormalige paardenstallen zijn geconserveerd met baksteengewelven en gietijzeren kolommen.
De nieuwe concertzaal ligt onder de bestaande middenpiste, de cirkelvorm is gevolg van deze genius loci. Ruimte wordt bij gecreëerd in wat aanvankelijk volle grond was. De bakstenen in schubben en claustra’s zorgen voor een optimale zaalakoestiek. Geen trillingen naar de buurt of de aangrenzende vergaderzalen dankzij de box-in-box en andere akoestische maatregelen.
De kantoor- en retailruimtes kunnen diverse inrichtingen aan, het ontwerpteam hield daarbij rekening met verschillende scenario’s. Ruimtes kunnen opgedeeld worden, maar werken even goed met een open plan.
Kortom, alle nieuwe functies kregen van het ontwerpteam de juiste plaats in de bestaande context. Ruimtes met hoge plafonds dienen als restaurant of groot kantoor; ruimtes met lage plafonds zijn geschikt als intieme vergaderzalen. De luide concertzaal onder de grond, wordt gescheiden van de stille functies, maar toch verbonden met de rest van het gebouw via de bestaande olifantenhelling. Aan het dak met prachtig uitzicht, wordt de rooftopbar geplaatst. Het andere grote, platte dak wordt benut als fleurige daktuin. En dat alles is - ondanks de vele bestaande niveauverschillen - integraal rolstoegankelijk gemaakt, dankzij een slimme inplanting van nieuwe liften, waaronder een panoramische hoeklift.
Het gebouw zat lange tijd verstopt achter woningen, enkel in de Lammerstraat en de Sint-Pietersnieuwstraat liet het zich zien. Met de komst van het nieuwe Miriam Makebaplein, dat samen met de bibliotheek en het Wintercircus deel uitmaakt van masterplan De Krook, kwam er een nieuw gezicht voor het Wintercircus bij. De architecten voegden daar een nieuwe, derde hoofdingang toe, op zo’n manier dat de blik van de bezoeker bij het binnenkomen onmiddellijk naar de imposante koepel boven de middenpiste wordt geleid. De combinatie van de 3 ingangen zorgt ervoor dat de middenpiste gaat werken als een stedelijk plein, waar voetgangers flaneren of net haastig de hoek afsnijden. Wie weet wordt er onder de koepel ooit een kerstmarkt met rolschaatspiste georganiseerd.
De plaat van de middenpiste werd volledig vernieuwd na de bouw van de concertzaal. Ze werd geïsoleerd. Tijdens het polieren van de betonplaat werd een rood quartzzand uitgestrooid, om opnieuw de dieprode kleur van weleer te bekomen en terug volledig aan te sluiten bij het bestaande kleurenpalet. Waar mogelijk werd het bestaande stalen binnenschrijnwerk maximaal behouden en gerestaureerd. Ook het nieuwe binnen- en buitenschrijnwerk werd in staal uitgevoerd om zoveel mogelijk de fijnheid van de bestaande profielen te benaderen.
De stalen koepelspanten werden hersteld en verstevigd om het nieuwe dakpakket, opgebouwd uit isolerende sandwichpanelen, te kunnen dragen. De gevels werden aan de buitenzijde volledig geïsoleerd.
Onder de concertzaal werd een BEO-veld (Bodem Energie Oplsag) gerealiseerd, dat in combinatie met drie warmtepompen en een vloerverwarmingssysteem voor fossielvrije, CO2-neutrale verwarming en koeling zorgt. 36 boringen van 149 meter diep onder een bestaand gebouw in het drukke stadscentrum van Gent: het was een technisch en logistiek huzarenstukje.
Er werden twee ondergrondse technische ruimtes gerealiseerd waarin alle technische voorzieningen werden ingepast, met aandacht voor makkelijk onderhoud en vlotte toegankelijkheid.
Bovendien moesten alle technieken met het grootst mogelijke respect voor de historische architectuur geïmplementeerd worden in de rest van het gebouw. Er werd gekozen om de technieken in het zicht te laten, voor elektriciteit en verlichting werd daarom met kabelgoten gewerkt. Voor de technische installaties die buiten moesten geplaatst worden, kwam boven de oorspronkelijke manege een nieuw hellend dak, dat bovenaan open is en aan de binnenzijde met akoestische panelen afgewerkt is, om geluidsoverlast te vermijden. Voor dat dak, baseerde het ontwerpteam zich op historische plannen van het gebouw, waarop te zien was dat de manege vroeger ook een hellend dak had.
Wat het vernieuwde Wintercircus zo bijzonder maakt, is dat het niet enkel een toonbeeld is van duurzame herbestemming, maar ook van energiezuinigheid. Het volledige gebouw werd langs buiten geïsoleerd, wat in dit stadsblok niet evident was.
Alle technieken worden aangestuurd door een gesofisticeerd gebouwbeheersysteem. Enerzijds zijn er ruimtes die al volledig afgewerkt zijn qua klimatisatie (zoals het auditorium), anderzijds zijn er zones die nog een concrete invulling moeten krijgen en die dus ook nog moeten worden uitgerust met eindunits, het systeem moest dus flexibel zijn. Bovendien impliceert het multifunctionele concept van het vernieuwde Wintercircus dat het gebruik sterk moet kunnen variëren doorheen de tijd. Vandaar dat er onder meer gewerkt wordt met een tweedeling tussen leegstands- en bezettingsmodus, zodat de zes luchtgroepen alleen draaien wanneer het nodig is. Naast de HVAC-installatie zijn ook de sprinklers en de verlichting aan het gebouwbeheersysteem gekoppeld, zodat de toekomstige exploitant alles kan aansturen via één platform en het energie-, water- en elektriciteitsverbruik in detail kan monitoren. Bovendien is er een connectie met de aanpalende bibliotheek (onder meer om verwarming en koeling uit te wisselen). Dit alles maakt dat het vernieuwde Wintercircus op technisch en energetisch vlak zeer vooruitstrevend is.
Edition 2022

Voir les gagnants

Découvrez les gagnants de l'édition 2022 des Belgian Building Awards

Découvrez les photos

des éditions précédentes

Cliquez pour voir les albums